Ζουρνάς

Ο ζουρνάς είναι πνευστό μουσικό όργανο που παίζεται στο κέντρο της Ευρασίας και απαντάται από τα Βαλκάνια έως την Κεντρική Ασία. Συνήθως συνοδεύεται από νταούλι (μπάσο τύμπανο) στην λαϊκή μουσική της Ανατολίας.
Χαρακτηριστικά και ιστορία
Ο ζουρνάς είναι ξύλινο πνευστό όργανο που παίζεται στις χώρες της Ανατολίας, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας κυρίως στη λαϊκή μουσική. Ο ζουρνάς είναι ένα κωνικό όμποε, κατασκευασμένο από το δέντρο βερικοκιά, και χρησιμοποιεί ένα διπλό καλάμι που δημιουργεί έναν απότομο, διαπεραστικό ήχο. Ιστορικά έχει παιχτεί σε εξωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων, όπως οι γάμοι και οι αργίες. Έχει οκτώ τρύπες στο μπροστινό μέρος, επτά από τις οποίες χρησιμοποιούνται κατά την αναπαραγωγή, και μία τρύπα αντίχειρα που αλλάζει οκτάβα.
Είναι παρόμοιο με το mizmar της αραβικής μουσικής. Ο ζουρνάς χρησιμοποιείται επίσης στη λαϊκή μουσική των χωρών της περιοχής, ιδίως στο Ιράν, την Αρμενία, το Ισραήλ, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Συρία, την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Αλβανία, την Σερβία, την Βοσνία, την Κροατία και άλλες χώρες του Καυκάσου, και έχει πλέον εξαπλωθεί σε όλη την Κίνα και την Ανατολική Ευρώπη. Στα σλαβικά έθνη των Βαλκανίων, συνήθως ονομάζεται ζούρλα (зурла).
Ο ζουρνάς είναι κατά πάσα πιθανότητα ο άμεσος προκάτοχος του ευρωπαϊκού shawm, και σχετίζεται με την κινεζική suona που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα σε γάμους, ναούς και κηδείες.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι ζουρνά. Όλοι μοιράζονται ένα και το ίδιο πηνίο ήχου -το λεγόμενο Kalem- που είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ σφιχτό (και μικρό) διπλό καλάμι, μερικές φορές φτιαγμένο από φύλλα σιταριού. Ο μακρύτερος (και χαμηλότερος) είναι ο ζουρνάς Καμπά, που χρησιμοποιείται στη βόρεια Τουρκία και τη Βουλγαρία. Κατά γενικό κανόνα, ο ζουρνάς είναι κωνικός και κατασκευάζεται από ξύλο.
Λαογραφικά
Τουρκικές λαϊκές παραδόσεις λένε ότι ο Αδάμ, ο οποίος διαμορφώθηκε από πηλό, δεν είχε ψυχή και μόνο το μελωδικό tuiduk – παίξιμο του Αρχαγγέλου Γαβριήλ μπορούσε να δώσει αναπνοή στη ζωή του Αδάμ. Σύμφωνα με ένα θρύλο του Τουρκμενιστάν, ο διάβολος έπαιξε τον κύριο ρόλο στην tuiduk εφεύρεση. Σημείωση: Ο όρος «ανοίγματα διαβόλου» (Seytan delikleri) στην τουρκική, αφορά τα μικρά ανοίγματα στην καμπάνα.
Ετυμολογία – Ορολογία
Το όνομα προέρχεται από την περσική سرنای surnāy, που αποτελείται από سور Sur δηλ. συμπόσιο, γιορτή και نای , μάλλον καλάμια, σωλήνας. Ο όρος μαρτυρείται στα παλαιότερα τουρκικά αρχεία, ως suruna στο Codex Cumanicus του 12ου και 13ου αιώνα.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Κωστής Κοπανιτσάνος | Βιογραφικό
Δεν υπάρχει ακόμα το βιογραφικό του καθηγητή.
Αλέξανδρος Κλειδωνάς | Βιογραφικό
Σπούδασε Αρχιτέκτων Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έχει Μεταπτυχιακό στο Σχεδιασμό. Είναι Διδάκτορας του Ε.Μ.Π. και εκπόνησε διατριβή με θέμα τον Αυτοσχεδιασμό στη Μουσική και στην Αρχιτεκτονική.
Ασχολείται με τη μουσική παιδιόθεν ενώ ο πατέρας του, Δημήτρης, έπαιζε κλασικό βιολί και μπαρόκ φλογέρα. Ωστόσο δεν έχει λάβει κάποια τυπικής μορφής μουσική εκπαίδευση όντας αυτοδίδακτος οργανοπαίκτης και διατελώντας ενίοτε άτυπος μαθητής σε παραδοσιακούς – λαϊκούς μουσικούς.
Από το 1998 άρχισε να ασχολείται με την τσαμπούνα και κατά την περίοδο 2004-2008 στην Έλυμπο κοντά στον Αντώνη Ζωγραφίδη μελέτησε την Καρπάθικη μουσική και την τέχνη του ίδιου του οργάνου. Η συστηματική συμμετοχή του στις Συναντήσεις Λαϊκών Μουσικών Νοτίου Αιγαίου διεύρυνε τους ορίζοντες και τις γνώσεις του πάνω στα τρία είδη τσαμπούνας (5+1, 5+3, 5+5) αλλά ως Αθηναίος αναζητά και νέους τρόπους έκφρασης στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Το 2008 έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεση με τίτλο “Βιομηχανικός Άσκαυλος”·πρόκειται για τσαμπούνα πλήρως κατασκευασμένη από πλαστικά υλικά οικοδομικής χρήσης, η οποία είναι γνωστή ως “τσαμπουνιέρα”.
Παράλληλα, από το 2012 ασχολείται με το ζουρνά σε όλες τις εκδοχές του και κυρίως με το Μακεδονικό ζουρνά, όπως παίζεται στις περιοχές του Νομού Σερρών και του Νομού Ημαθίας, έχοντας ως δασκάλους το Νίκο Σοφό στις Πλαταιές Βοιωτίας, το Χρήστο Καρακώστα στο Φλάμπουρο Σερρών και τον Παναγιώτη Μπάλιο (από το Φλάμπουρο) στην Αθήνα. Συμμετέχει σε παραστάσεις χορευτικών συλλόγων, λαϊκά γλέντια και αστικά πανηγύρια ενώ έχει κατ’ επανάληψη συμμετάσχει σε παραδοσιακά πανηγύρια με αγώνες πάλης στο Νομό Σερρών (Νιγρίτα, Φλάμπουρο).
Οι εγγραφές γίνονται από Δευτέρα έως Παρασκευή, 5-9 μ.μ. στην έδρα του Ωδείου (Έρσης 9 και Πουλχερίας, Λόφος του Στρέφη), ή τηλεφωνικώς τις ίδιες ημέρες και ώρες.
Πληροφορίες:
Videos
Κατάλογος Μαθημάτων & Σεμιναρίων
Δες συγκεντρωτικά και εκτύπωσε όλα τα μαθήματα, τα σεμινάρια και τα εργαστήρια του Ωδείου.Μαθήματα | Σεμινάρια | Εργαστήρια
Βυζαντινή μουσική, Παραδοσιακά όργανα, Δημοτικό τραγούδι, Φωνητική,Οργανοποιία, Χορός