ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΧΟΡΟΙ | Παράδοση, Ιστορία, Τέχνη

«Λησμονημένες αλήθειες και δημοφιλείς νεωτερισμοί της άγνοιας και της αυταρέσκειας»

Κύκλος τεσσάρων συναντήσεων με χορολογικό και μουσικολογικό περιεχόμενο

Εισηγητής: ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΜ. ΤΣΟΥΧΛΑΡΑΚΗΣ, πολιτισμολόγος, ερευνητής, συγγραφέας

Ένας νέος κύκλος τεσσάρων, σεμιναριακού τύπου, συναντήσεων με σαφώς χορολογικό και μουσικολογικό περιεχόμενο. Παραλλήλως, όμως, οι συναντήσεις αυτές έχουν και ευρύτερο πολιτισμολογικό χαρακτήρα, καθώς θίγονται διάφορες πτυχές του κρητικού λαϊκού πολιτισμού ανεξάρτητα, αλλά και σε συγκεκριμένους συσχετισμούς, που διαμορφώνονται από τον τρόπο που τις προβάλουν τα σύγχρονα μουσικά – χορευτικά συγκροτήματα αλλά και οι πολιτιστικοί φορείς σχεδόν στο σύνολό τους.

Κάθε συνάντηση έχει αυτοτελές περιεχόμενο, ωστόσο διατηρείται συνέχεια και σε νοηματικό και σε τεχνικό επίπεδο.

| 1η Συνάντηση: Πέμπτη, 25 Φεβρουαρίου (18.00-21.00) |
α) Βασικά κινητικά «μοτίβα» στους τυπικούς βηματισμούς των κρητικών χορών.
β) Βασικά κινητικά «μοτίβα» στην αυτοσχεδιαστική χορευτική έκφραση του «πρώτου» ανά περίπτωση (χορού ρυθμικής αγωγής κ.λπ.).
γ) Ολισθήματα.

Η πρώτες 2 από τις 4 προγραμματισμένες συναντήσεις του σεμιναριακού κύκλου πραγματοποιήθηκαν.

[accordian divider_line=”” class=”” id=””]
[toggle title=”Περισσότερα για την 1η συνάντηση” open=”no”]Τα θέματα της συνάντησης ήταν τα βασικά κινητικά «μοτίβα» στους τυπικούς βηματισμούς και στον αυτοσχεδιασμό των κρητικών χορών, καθώς και τα λάθη που συναντάμε στη σύγχρονη απόδοσή τους. Στο πλαίσιο αυτό έγιναν αναλυτικές αναφορές στον «παγκρήτιο» τριπλό εναλλάξ βηματισμό και τις πολλές εκφάνσεις του, που εντοπίζουμε σε χορούς όλων των νομών της Κρήτης, στον κοινό βηματισμό πηδηχτών χορών του νομού Ρεθύμνου και στον με μουσικολογικούς και χορολογικούς κανόνες αυτοσχεδιασμού των δημοφιλέστερων κρητικών χορών.

Αντικείμενα του σεμιναρίου ήταν, κατά περίπτωση, οι χοροί: χανιώτικος (συρτός), πεντοζάλι, γιτσικιά σούστα (ή ρουματιανή), ρόδο, σούστα (Ρεθύμνου), πηδηχτός Μυλοποτάμου (ανωγειανός), τριζάλης, κουτσαμπαδιανός μαλεβιζιώτης, ζερβόδεξος, πηδηχτός (Λασιθίου) και μικρό μικράκι.

Το εξεζητημένο αυτό σεμινάριο έδωσε τη δυνατότητα σε όλους τους συμμετέχοντες, που κατά κοινή ομολογία εντυπωσιάστηκαν, να αντιληφθούν την ειδοποιό διαφορά σε φαινομενικά όμοια στοιχεία του κρητικού χορού, την ανάγκη τήρησης ενός σημαντικού αριθμού κανόνων βάσης και έκφρασης, καθώς και την προχειρότητα, επιπολαιότητα και ανευθυνότητα που χαρακτηρίζει την ολότητα σχεδόν των σύγχρονων χορευτικών συγκροτημάτων επί των προαναφερθέντων θεμάτων.[/toggle]
[/accordian]

| 2η Συνάντηση: Πέμπτη, 17 Μαρτίου (18.00-21.00) |
Πεντοζάλι – Κουτσαμπαδιανός. Δύο χοροί της Δυτικής Κρήτης, απόηχοι της ιστορίας και της μουσικής παράδοσης.
– Ιστορική, πολιτισμική, μουσικολογική και χορευτική ανάλυση –

[accordian divider_line=”” class=”” id=””]
[toggle title=”Περισσότερα για την 2η συνάντηση” open=”no”]

Με το σεμινάριο αυτό, έγινε πλατιά ενημέρωση σε όλους τους συμμετέχοντες κυρίως για τα διακριτά χαρακτηριστικά, σε θεωρητική βάση αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, των όρων «πεντοζάλι» και «πεντοζάλης». Στο πλαίσιο αυτό έγιναν αναλύσεις σχετικές: με τις ονομασίες των εξεταζόμενων χορών, τις μουσικές και βηματικές δομές τους, στο διά της προφορικής παράδοσης αναφερόμενο αιτιολογικό υπόβαθρο διαμόρφωσής των, καθώς και συνδυαστικές εμβαθύνσεις ιστορικού και ευρύτερα πολιτισμολογικού περιεχομένου, μεμονωμένα και «διαδραστικά» ως προς τα δύο σεμιναριακά αντικείμενα.

Η μουσική και χορευτική ανάλυση και η αναφορά στην, κατά περίπτωση, απαιτούμενη τήρηση πλήθους κανόνων από μουσικούς και χορευτές κατά την απόδοση των χορών, ανέδειξε τα κριτήρια αξιολόγησης των σύγχρονων μουσικών και χορευτικών συγκροτημάτων, απαραίτητο εφόδιο των χοροδιδασκάλων, σε μία εποχή που η παραποίηση, ως απότοκος της άγνοιας, της ημιμάθειας και της αυθαίρετης – αυτάρεσκης επινοητικότητας, αποτελούν τους μεγάλους εχθρούς της παράδοσης.[/toggle]
[/accordian]

| 3η Συνάντηση: Πέμπτη, 14 Απριλίου (18.00-21.00) |
Ο πλούτος των μουσικών δομών στους κρητικούς χορούς και η επίδρασή τους στην αυθεντική απόδοση των χορών.
Οι χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις.

[accordian divider_line=”” class=”” id=””]
[toggle title=”Περισσότερα για την 3η συνάντηση” open=”no”]

Στους συμμετέχοντες δόθηκε η ευκαιρία να κατανοήσουν τα είδη των κρητικών χορών (με μουσικολογικά και χορολογικά κριτήρια), καθώς και την αναγκαιότητα εφαρμογής (κατά περίπτωση) εκείνων των πρακτικών που συμβάλλουν καθοριστικά (και μοναδικά) στην από μουσικούς και χορευτές σωστή απόδοσή των. Έτσι, δυνητικά, αποκόμισαν, την ικανότητα αξιολογικής διάκρισης της δράσης των σύγχρονων μουσικών και χορευτικών σχημάτων, ένα απολύτως απαραίτητο στοιχείο γνώσης όσων ασχολούνται με την έκφραση και τη διδασκαλία της κρητικής μουσικοχορευτικής κληρονομιάς, όταν, μάλιστα, στις μέρες μας η συστηματική διάδοση λανθασμένων εκφάνσεών της, συνέπεια άγνοιας, ημιμάθειας και αυθαίρετης – αυτάρεσκης καλλιτεχνικής έκφρασης, συμβάλλουν στην προβολή μίας δραματικά νοθευμένης εικόνας της.[/toggle]

[/accordian]

| 4η Συνάντηση: Πέμπτη, 19 Μαΐου (18.00-21.00) |
α) Η χορευτική και η οργανική παράδοση της Κρήτης στη σύγχρονη προβολή της.
β) Οι χοροί και οι φορεσιές (ανδρικές και γυναικείες) της Κρήτης, στη σύγχρονη προβολή τους.
– Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Κρήτη. Απόπειρα συνδυαστικής ανάλυσης –
γ) Δημοφιλή τραγούδια της Κρήτης, που έχουν κακοποιηθεί ερμηνευτικά και έχει παρερμηνευθεί το νοηματικό τους περιεχόμενο.

* Στους συμμετέχοντες θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης, καθώς, και πολυσέλιδο ενημερωτικό φυλλάδιο με ιστορικές και λαογραφικές πληροφορίες, ενδεικτική βιβλιογραφία και δισκογραφία, βιογραφικά στοιχεία του εισηγητή, κ.ά.
* Λόγω περιορισμένου αριθμού συμμετεχόντων θα τηρηθεί αυστηρά η σειρά προτεραιότητας.
* Κόστος συμμετοχής: 15€, ανά συνάντηση.
* Δηλώσεις συμμετοχής: 210 881 1930 (9.00-17.00) & 210 823 7447 (17.00-21.00)

Συντονισμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων χορού: Βασίλειος Ι. Οικονόμου