ΚΕΠΕΜ 2025-2026 | ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Τοπικές χορευτικές παραδόσεις:
Μια πρώτη προσέγγιση.

Συντονισμός – Επιμέλεια: Βασίλης Ι. Οικονόμου

Συνεχίζονται οι σεμιναριακού χαρακτήρα συναντήσεις για τον ελληνικό παραδοσιακό χορό, τη μουσική και τη φορεσιά, που διοργανώνει το ΚΕΠΕΜ, για 9η εκπαιδευτική περίοδο (2025-2026), στην ιστορική σχολή του Σίμωνα Καρά, στον λόφο του Στρέφη στα Εξάρχεια (Έρσης 9 & Πουλχερίας, Αθήνα, 11473).

Τα σεμινάρια του φετινού κύκλου είναι τα ακόλουθα:

Α΄ ΜΕΡΟΣ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2025)
 
 
Β΄ ΜΕΡΟΣ (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΪΟΣ 2026)
 
  • ΣΑΒ, 10/01/2026 – Δυτ. Μακεδονία, ν. Φλώρινας / Ιωάννης Σ. Κωνσταντίνου – Συμεών Ι. Κωνσταντίνου
  • ΣΑΒ, 24/01/2026 – Μ. Ασία, Προποντίδα / Θοδωρής Κοντάρας
  • ΣΑΒ, 07/02/2026 – Επτάνησα, Ζάκυνθος / Διονύσης Π. Αρκαδιανός – Μαρίνος Δ. Γιαννούλης
  • ΣΑΒ, 28/02/2026 – Αν. Θράκη, Σαμακόβι / Δημήτρης Μαντζούρης
  • ΣΑΒ, 14/03/2026 – (Θα ανακοινωθεί σύντομα)
  • ΣΑΒ, 28/03/2026 – (Θα ανακοινωθεί σύντομα)
  • ΣΑΒ, 25/04/2026 – (Θα ανακοινωθεί σύντομα)
  • ΣΑΒ, 09/05/2026 – (Θα ανακοινωθεί σύντομα)

4ο Σεμινάριο του κύκλου είναι το ακόλουθο:

Σάββατο, 29 Νοεμβρίου 2025 | 11.00 – 14.00
Ωδείο ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ (Έρσης 9 & Πουλχερίας, Αθήνα, 11473)

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
Τραγούδια και χοροί των Ελλήνων προσφύγων
από τη Σμύρνη και την Ερυθραία Μ. Ασίας.
Η διατήρησή τους στη Ν. Ερυθραία Αττικής και σε άλλες περιοχές,
καθώς και η συμβολή του Σίμωνος Καρά και της Δόμνας Σαμίου
στην πανελλήνια διάδοσή τους.
Τοπική ποικιλομορφία του χορευτικού ρεπερτορίου της περιοχής.

Εισήγηση – Διδασκαλία: Θοδωρής Κοντάρας, Φιλόλογος, μελετητής του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Δες περισσότερα για το σεμινάριο…

Στον χώρο θα λειτουργεί το πωλητήριο του kepemshop
με ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ για τους συμμετέχοντες.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Για προεγγραφές/προπληρωμές έως την προηγουμένη διεξαγωγής του σεμιναρίου, θα ισχύσει ειδική προσφορά 20€.

Κόστος ανά σεμινάριο για εγγραφή στον χώρο την ημέρα του σεμιναρίου: € 25

Λόγω του περιορισμένου χώρου και αριθμού ατόμων, παρακαλούμε για την προεγγραφή σας.

Πληροφορίες – Δηλώσεις συμμετοχής – Προεγγραφές (Γραμματεία ΚΕΠΕΜ – Ωδείου ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ):

  • 210 881 1930, 210 823 7447 (ΔΕΥ-ΠΑΡ, 14.30-21.30)
  • info@kepem.org

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΓΙΑ ΠΡΟ-ΕΓΓΡΑΦΗ

Για την προ-εγγραφή σας μπορείτε να εξοφλήσετε με έναν από τους Τρόπους Πληρωμής που θα βρείτε εδώ, βάζοντας ως αιτιολογία  κατάθεσης το όνομά σας και τα σεμινάρια που επιθυμείτε να παρακολουθήσετε. Ακολούθως, παρακαλούμε αποστείλατε το αποδεικτικό της κατάθεσης στο info@kepem.org και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας για την επιβεβαίωση της προ-εγγραφής σας.

Σε περίπτωση κωλύματος παρακαλούμε ενημερώστε μας εγκαίρως, για τη διάθεση της θέσης σας σε άλλον ενδιαφερόμενο.

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Τραγούδια και χοροί των Ελλήνων προσφύγων
από τη Σμύρνη και την Ερυθραία Μ. Ασίας.
Η διατήρησή τους στη Ν. Ερυθραία Αττικής και σε άλλες περιοχές,
καθώς και η συμβολή του Σίμωνος Καρά και της Δόμνας Σαμίου
στην πανελλήνια διάδοσή τους.
Τοπική ποικιλομορφία του χορευτικού ρεπερτορίου της περιοχής.

Σάββατο, 29 Νοεμβρίου 2025 | 11.00 – 14.00

Ο Γιώργης και η Κλεονίκη Τζοανάκη χορεύουν μπάλλο - Φωτ. αρχείο Θοδωρή Κοντάρα

Ο Γιώργης και η Κλεονίκη Τζοανάκη χορεύουν μπάλλο στην ταβέρνα του Καραβίτη, στο Παγκράτι, σε γλέντι οργανωμένο από τη Δόμνα Σαμίου. Μέσα δεκαετίας 1980 – Φωτ. αρχείο Θ. Κοντάρα.

Συντονισμός – Επιμέλεια: Βασίλης Ι. Οικονόμου

Εισήγηση – Διδασκαλία

Θοδωρής Κοντάρας, Φιλόλογος, μελετητής του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Ο φιλόλογος Θοδωρής Κοντάρας ασχολείται με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας.

Άρθρα, εργασίες και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε βιβλία λαογραφικού και ιστορικού περιεχομένου, σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες μικρασιατικών σωματείων. Είναι συνεργάτης του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος (ΠΛΙ), του Καλλιτεχνικού Συλλόγου «Δόμνα Σαμίου», του εθνομουσικολόγου Λάμπρου Λιάβα, της Πολιτιστικής Εταιρίας Πανόραμα, της Ενώσεως Σμυρναίων και του Κέντρου Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας (ΚΕΜΜΕ).

Επίσης είναι επιμελητής της σειράς «Εξ Ανατολών» των Εκδόσεων Μπαλτά, που εκδίδουν από το 2011 κάθε είδους βιβλία μικρασιατικού περιεχομένου.

Υπεύθυνος του Χορευτικού Ομίλου Νέας Ερυθραίας από το 1981, που έχει στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων, επιμελήθηκε τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη, καθώς και έναν ψηφιακό δίσκο με 8 τραγούδια από τα Παλάτια του Μαρμαρά (2021), στους οποίους τραγουδούν και παίζουν με τον πιο αυθεντικό τρόπο πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης γενιάς από τη Ν. Ερυθραία και τα Ν. Παλάτια.

Μελέτησε και κατέγραψε επίσης τις φορεσιές των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης, κυρίως με βάση τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ερυθραία, στο  Ν. Μελί Μεγάρων και στα Ν. Παλάτια Ωρωπού.

Έκανε δεκάδες εκπομπές με μικρασιάτικα θέματα στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, σε συνεργασία με τη μουσική παραγωγό Φεβρωνία Ρεβίνθη, την παραμυθού Αγνή Στρουμπούλη και κυρίως με την ιστορικό Μαριάννα Κορομηλά, με την οποία συνέγραψε το βιβλίο «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» (1997).

Από τις Εκδόσεις Μπαλτά κυκλοφόρησαν τα βιβλία του «Οι τελευταίες στιγμές των ελληνικών Βουρλών» (2018) και «Το Σιβρισάρι της Ιωνίας» (2022). Για τα εκατόχρονα της Καταστροφής, το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών εξέδωσε για το 2022 το βιβλίο του «Τραγούδια από τα Παλάτια του Μαρμαρά Μ. Ασίας» (με ένθετο δίσκο ακτίνας) και ο Δήμος Κηφισιάς τις «Συντα’ές τση Πατρίδας».

Καλεσμένος σωματείων και πολιτιστικών φορέων, έχει δώσει εκατοντάδες διαλέξεις με μικρασιατικά θέματα σε όλη την Ελλάδα και έχει τιμηθεί για την προσφορά του στη Μικρασιατική Ιδέα από πάμπολλους μικρασιατικούς συλλόγους και από την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ).

Περιγραφή σεμιναρίου

Πλούσια και ενδιαφέρουσα είναι η μουσική, ποιητική και χορευτική δημιουργία στο χώρο της μικρασιατικής Ερυθραίας και της ευρύτερης περιοχής της, που λόγω της γεωγραφικής και ιστορικής θέσης της, έχει δεχθεί επιδράσεις τόσο από το χώρο του Αιγαίου, όσο και από την Ανατολή και από την Ευρώπη, μέσω του λιμανιού της Σμύρνης. Έτσι, συνδυάζει τις βυζαντινές καταβολές με το ανάλαφρο, σχεδόν φλύαρο, νησιώτικο ύφος και την αρρενωπή λεβεντιά με την υποβλητικότητα της Ανατολής. Η μουσικοχορευτική παράδοση της Ερυθραίας και της Σμύρνης, παρά την εμφανή ενότητά της, παρουσιάζει πολλές τοπικές ιδιομορφίες.

Στην Ερυθραία και τη Σμύρνη της Ιωνίας ανάλογοι με την κοινωνική τάξη ήταν και οι χοροί. Οι φραγκοφορεμένοι αστοί χόρευαν καντρίλιες, λανσιέδες, πόλκα, φοξ, βαλς κι ό,τι άλλο ήταν τότε της μόδας. Η μεγάλη όμως μάζα του λαού παρέμενε πιστή στους πατροπαράδοτους χορούς. Μπάλλοι σε πολλές παραλλαγές, με ποικιλία μελωδιών και βημάτων, άλλοτε πιο συρτοί κι άλλοτε πιο πεταχτοί και ελεύθεροι. Δετοί αργοί αποκριάτικοι χοροί και καλαματιανά ή τσάμικα, μαθημένα στο σχολείο. Αλέστικα (εύθυμα) συρτά σε αιγαιοπελαγίτικο ύφος, αργά ή γρήγορα χασάπικα, σε πολύ μικρότερο βαθμό, και κυρίως χοροί αντικριστοί ή καρσιλαμάδες. Οι άντρες αγαπούσαν ιδιαιτέρως τον τούρκικο ή ζεϊμπέκικο και τον αφτάλικο, χορούς βαρείς με ύφος αρρενωπό, που απαιτούν αυτοσχεδιασμούς και μεγάλη δεξιοτεχνία στα βήματα, στις κινήσεις των χεριών και του κορμιού.

Σημαντικό μέρος από αυτή την πλούσια μουσικοχορευτική παράδοση διατηρήθηκε σε τόπους, όπου εγκαταστάθηκαν συμπαγείς ομάδες προσφύγων από εκείνα τα μέρη, όπως η Νέα Ερυθραία, το Νέο Μελί, ο Άγ. Δημήτριος Λήμνου, το Βαρβάσι Χίου κ.λπ.

Καθοριστική στην καταγραφή των παραδοσιακών τραγουδιών από τις περιφέρειες της Ερυθραίας και της Σμύρνης υπήρξε η σπουδαία συμβολή του Σίμωνος Καρά και της Δόμνας Σαμίου, οι οποίοι μέσω των δίσκων, των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών, αλλά και των συναυλιών, διέδωσαν συστηματικά στο πανελλήνιο πολλά ερυθραιώτικα και σμυρναίικα τραγούδια, που διαφορετικά θα είχαν λησμονηθεί.

Στο σεμινάριο θα διδαχθούν οι ακόλουθοι χοροί:

α) Συρτοί κάθε είδους, με διάφορες τοπικές παραλλαγές.

β) Μπάλλοι και συρτομπάλλοι, με τις τοπικές διαφοροποιήσεις τους.

γ) Ιδιαίτεροι τοπικοί χοροί, όπως ο Άταρης, ο Αποκριανός κι ο Μπιγιρμές.

δ) Καρσιλαμάδες λογής λογής, με διάφορες παραλλαγές.

Πληροφορίες – Δηλώσεις συμμετοχής – Προεγγραφές (Γραμματεία ΚΕΠΕΜ – Ωδείου ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ):

  • 210 881 1930, 210 823 7447 (ΔΕΥ-ΠΑΡ, 14.30-21.30)
  • info@kepem.org